یادداشت مترجمان
کارایی بازارهای بورس معتبر دنیا ریشه در نهادهایی دارد که معاملات عمدۀ خود را بر مبنای ارزشیابی‌های دقیق صورت می‌دهند. ارزشیابی دانشی است که به کمک آن می‌توان کلیۀ عوامل مؤثر بر جریان نقدی شرکت‌ها را مدل‌سازی کرد و با تنزیل جریان‌های نقدی شرکت، قیمت ذاتی سهام را تعیین کرد.
مدل‌ ارزشیابی کلیۀ فرایندهای مالی شرکت را شبیه‌سازی می‌کند. از این رو، سرمایه‌گذاران می‌توانند به کمک آن، تأثیر نسبی اخبار و گزارش‌ها بر قیمت ذاتی سهام را محاسبه کرده و معاملات خود را با توجه به سود مورد انتظار انتظام دهند. مدیران عامل‌ هم می‌توانند تأثیر تصمیمات خود بر ارزش شرکت را پیش از عملی‌کردن آن‌ تصمیمات، اندازه‌گیری کرده و از این طریق، بیش‌ترین ارزش را عاید سهامداران خود کنند.
حوزۀ ارزشیابی شاخه‌ای اصلی از زیرشاخه‌های علم مالی است، چرا که از مفاهیم و مدل‌های بسیار متنوعی از این علم از قبیل جریان نقدی تنزیل‌شده، تحلیل صورت‌های مالی، محاسبۀ نسبت‌های مالی، هزینۀ متوسط موزون سرمایه، مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌‌های سرمایه‌ای، سپر مالیاتی و … استفاده می‌کند تا با یکپارچه‌کردن آن‌ها، به هدفی واحد یعنی اندازه‌گیری و مدیریت ارزش شرکت دست یابد. درک آن‌چه در این کتاب می‌خوانید و به زنجیره خلق ارزش در شرکت‌ها مربوط می‌شود، مقدمه‌ای بر ارزشیابی درست بنگاه‌های اقتصادی است. از آن‌جا که ترجمه کل اثر مدتی نسبتاً طولانی به درازا خواهد کشید، بر آن شدیم تا ۵ فصل اولیه و اساسی از کتاب را برای استفاده خوانندگان آماده چاپ کنیم. امید می‌رود در سال جاری فصل‌های بیشتری از کتاب به‌دست انتشار سپرده شود. به‌نظر مترجمان، مطالب همین پنج فصل از آن‌چنان غنایی برخوردار است که دیدگاه خوانندگان را نسبت به ارزشیابی صحیح دارایی‌های مالی به‌طور اساسی تغییر خواهد داد.
برای درک مطالب این کتاب صرفاً اطلاع نسبی از اصول حسابداری و مالی شرکت‌ها ضروری است. مترجمان مطالعۀ کتاب را به مدیران و دانشجویان مالی هر دو قویاً توصیه می‌کنند.
چون کتاب موضوع ترجمه در محافل علمی از قبیل دانشگاه‌ها و اجرایی از قبیل مؤسسات مالی و سرمایه‌گذاری به عنوان کتاب مرجع ارزشیابی، مورد استفاده قرار می‌گیرد، نویسندگان با وسواس تلاش کرده‌اند تا واژه‌های تخصصی را با دقت انتخاب کنند. مترجمان نیز با شناخت این حساسیت سعی کرده‌اند در واژه‌گزینی برای اصطلاحات مالی از این امر غفلت نکنند. به عنوان مثال، نویسندگان در طول متن بارها و بارها از اصطلاح “return on invested capital” استفاده می‌کنند. مترجمان نیز از تقلیل این اصطلاح به معادل‌های نادقیقی مثل بازده، بازده سرمایه، بازده سرمایه‌گذاری و … اجتناب کرده و تنها از معادل “بازده وجوه سرمایه‌گذاری‌شده” استفاده کرده‌اند.
در کتاب توضیح داده می‌شود که اصطلاح “بازده وجوه سرمایه‌گذاری‌شده،” اصطلاحی دقیق است و معنای محاسباتی آن غیر از بازده، بازده سرمایه، بازده سرمایه‌گذاری، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده دارایی‌ها و مشابه آن‌هاست. در نتیجه، با توجه به اهداف استفاده از این کتاب و با عنایت به آموزشی‌بودن این ویرایش از کتاب، در بده‌بستان بین دقت و روانی متن، مترجمان وزن بیش‌تری به دقت داده‌اند.
متون علمی تمام رشته‌ها پر از اصطلاحات تخصصی است و برگردان صحیح آن‌ها به زبان مادری گاه چالش‌زاست. مالی نه تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه شاید بیش از سایر رشته‌ها با این دشواری رو در رو است. این موضوع علل متعدد دارد: عمر کوتاه این دانش در ایران و عدم‌توسعۀ بازار سرمایه باعث شده که عمدۀ واژه‌های مالی وارداتی به نظر برسند. بازار سرمایۀ ایران خود مولد واژگان تخصصی نیست و بنابراین در ترجمۀ کتاب‌های مالی، مترجمان نمی‌توانند برای برابرگزینی به دست‌اندرکاران بازار رجوع کنند.
هنگام واژه‌گزینی برای اصطلاحات انگلیسی، مترجمان ابتدا تلاش کرده‌اند برابری‌های رایج در بازار سرمایه را انتخاب کنند؛ سپس، کتاب فرهنگ اصطلاحات مالی و سرمایه‌گذاری را مرجع قرار داده و نهایتاً از معدود برابری‌هایی استفاده کرده‌اند که سلیقۀ شخصی مترجمان بوده است.
افزوده‌های مترجمان به متن ترجمه آن‌قدر ناچیز است که به اشاره نیامده است. بنابراین، این کتاب صرفاً ترجمۀ متن انگلیسی باقی مانده است. مترجمان قصد دارند ترجمه متن کامل کتاب انگلیسی را تهیه و به بازار عرضه کنند. انتشار تدریجی این فایده را دارد که ویرایش دائمی متن میسر و با دریافت نظریات خوانندگان، اشکالات ترجمه برطرف می‌شود.

abdoh@abdoh.net حسین عبده تبریزی
hadi_lari@yahoo.com هادی لاری