Search

تأمین مالی آموزش عالی در شرایط جاری اقتصاد ایران

  1. Home
  2. »
  3. خبرها و رویدادها
  4. »
  5. تأمین مالی آموزش عالی در شرایط جاری اقتصاد ایران

در روز چهارشنبه ۳۰ آبان‌ماه ۱۳۹۷، حسین عبده تبریزی در دومین همایش تحلیل مسائل و تأمین منابع مالی در آموزش عالی کشور که در سالن همایش دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌شد، شرکت کرد و سخنرانی‌ای با عنوان بالا ارائه نمود. در این سخنرانی کوتاه که براساس ۱۰ اسلاید (اینجا) ارائه شد، وی بر ضرورت نظام‌های قیمت‌گذاری آموزش عالی تأکید کرد و توضیح داد که اهداف قیمت‌گذاری برنامه‌های آموزش عالی باید:

باعث شود برنامه‌ریزی دوره‌ها بسیار منعطف (Flexible) باشد.
نباید باعث عدم مزیت قیمتی در انتخاب دوره‌ها (Courses) شود و باعث شود که جوانان آموزش بیشتر را دنبال نکنند.
نباید فشار مالی روی جوانان برای فارغ‌التحصیلی هر چه زودتر وجود داشته باشد.
و باید تلاش شود تا توزیع مالی بین دانشجویان دریافت‌کننده کمک هزینه تحصیلی (Scholarship) و دانشجویان بدون کمک هزینه حداقل شود.
وی چهار نوع نظام قیمت‌گذاری را توضیح داد:

قیمت‌گذاری (Scaled Pricing). در این روش دانشجو برای درس‌های اول و دوم پول بیشتری می‌پردازد و برای گذراندن دوره‌های اضافی تا سطح قابل قبولی کم‌تر پول می‌پردازد. در این روش دانشجو بیشتر درس را برای ترقی می‌گذراند و نه این‌که با عجله درس‌هایی را بگذراند.

***

قیمت‌گذاری دو بخشی (Two-Part Pricing). یک قسمت پول مربوط به ثبت‌نام است، بدون توجه به تعداد درس‌هایی که دانشجو می‌گیرد. در قسمت دوم، دانشجو برای هر درس، رقم ثابت پرداخت می‌کند. در این روش هم تسریع و سرعت‌دادن مطرح نیست و عجله در فارغ‌التحصیلی در کار نیست.

***

قیمت‌گذاری ثابت در طول ترم (Term Pricing). دانشجو برای هر ترم شهریه ثابت پرداخت می‌کند. در این روش دانشجوی part- time ضدانگیزه پیدا می‌کند.

***

قیمت‌گذاری واحدی (Unit Pricing). در این روش هر درس قیمت خود را دارد؛ این روش به درد دانشجویان پاره وقت (part time) می‌خورد.

***

دکتر عبده در تشریح نظام‌های شهریه؛ روش‌های زیر را ارائه داد:

در روش اول، فرض آن است که خانواده‌ها شهریه را بدهند.آیا شهریه به درآمد خانوار ارتباط دارد یا نه؟ بله در کشورهایی خانوار طبقه‌بندی درآمدی می‌شود و متناسب با گروه‌بندی درآمد، از والدین شهریه می‌گیرند. کلمبیا، فیلیپین و ایتالیا نمونه‌ی چنین کشورهایی هستند.
انگلستان و استرالیا از روش دوم استفاده می‌کنند و شهریه با تأخیر پرداخت می‌شود و معمولاً هزینه‌ها بر دوش خود دانشجویان است. البته، اگر پول جلو پرداخت شود، این کار انگیزه دارد و تخفیفی می‌گیرند. این روش اشکال مختلف دارد. مثلاًIncome Contingent Loans یک روش است. شهریه از حقوق در دوره‌ی کار کسر می‌شود. روش دیگر پرداخت مالیات ویژه‌ی (Surtax) در طول عمر کاری فرد است. دانشجو هر وقت کار را شروع کند، از آن سال مالیات خاصی می‌پردازد تا شهریه را مستهلک کنند.
در روش سوم، دوره‌های رایگان بدآن معناست که دولت شهریه را کاملاً پرداخت می‌­کند. غیر از کشورهای اروپای شمالی (نروژ، سوئد، دانمارک، فنلاند…)، کشورهایی چون برزیل هم از این روش استفاده می‌کنند. در بعضی کشورها چون شیلی، شهریه از دانشجویان با امکانات مالی ضعیف گرفته نمی‌شود، و از بقیه گرفته می‌شود.
در روش چهارم، خانوارهای طبقه‌ی بالا بیشتر از دهک‌های پایین شهریه می‌دهند. البته در مواردی هدف توزیعی و پرداخت یارانه‌ی متقاطع مدنظر نیست. در مواردی هم هدف بازتوزیعی دنبال می‌شود و نوعی یارانه‌ی متقاطع (از خانواده‌های با قدرت مالی بالاتر به خانواده‌های باقدرت مالی پایین‌تر) پرداخت می‌شود.
روش آخر در کشورهای روسیه، اوکراین، مجارستان، کنیا، اوگاندا و مصر دنبال می‌شود. دانشجویانی که نمرات و عملکرد بهتر و برجسته‌تر دارند، شهریه نمی‌پردازند. اما دانشجویان ضعیف‌تر از نظر درسی مجبورند شهریه زیاد و گاهی همه‌ی شهریه را بپردازند. ایران به این سمت از آموزش عالی حرکت کرده است.
سخنران در پایان ارائه‌ی خود توضیح داد که بحث قیمت‌گذاری دوره‌های دانشگاهی و نظام‌های شهریه در ایران کمتر مورد بحث بوده و ضروری است که دانشگاه‌های ایران به جزئیات در این موارد صحبت و مطالعه کنند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیوگرافی دکتر حسین عبده تبریزی

حسین عبده تبریزی در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد. در سال ۱۳۵۲، همزمان مدرک کارشناسی مدیریت از مدرسه‌ی عالی بازرگانی و کارشناسی زبان انگلیسی از مدرسه‌ی عالی ترجمه را دریافت نمود. در سال ۱۳۵۳، تحصیلات خود را در رشته‌ی مدیریت بازرگانی در مرکز مطالعات مدیریت ایران (وابسته به دانشگاه هاروارد) در سطح کارشناسی ارشد ادامه داد و تحصیلات عالی خود را در سطح دکترای رشته‌ی امور مالی و بانکداری در مدرسه‌ی عالی بازرگانی منچستر در سال ۱۳۵۶ به پایان رساند.

سابقه‌ی تدریس دکتر عبده به سال ۱۳۵۴ بازمی‌گردد. از آن زمان تاکنون وی در بسیاری از مؤسسات آموزش عالی، سازمان‌ها‌ و مراکز تحقیقاتی کشور استاد مدعو بوده است. دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه‌ی طباطبایی، مؤسسه‌ی عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه و دانشگاه امام صادق (ع) تنها برخی از مؤسساتی است که دکتر عبده در آنها به تدریس دانش مالی پرداخته است.

حوزه‌های تحقیقاتی اخیر وی شامل حل‌وفصل بانکی، مدل‌هاي كنترل ريسك، نظارت بر بازارهای سرمایه، معرفت‌شناسی مالی، تأمین مالی بخش مسکن و مالی رفتاری در بورس اوراق بهادار تهران است.

دکتر عبده تبریزی مترجم کتاب‌های فیزیک مالی، خطر و بازده، ارزشيابی، مدیریت مالی (دو جلد)، مبانی بازارها و نهادهای مالی (دو جلد) و چندین کتاب دیگر است. وی هم‌چنین مؤلف کتاب‌های بازار آتی، مالی املاک و مستغلات، مالی شرکت‌ها (دو جلد)، افته‌هایی در مدیریت مالی، افته‌هایی در مالی شرکت‌ها، مجموعه‌ی مقالات مالی و سرمایه‌گذاری (دو جلد)، اندازه‌گیری و مدیریت ریسک بازار، فرهنگ اصطلاحات مالی و سرمایه‌گذاری و بازار دارایی‌ها در دهه‌ی ۹۰ شمسی است. وی عضو هیأت تحریریه‌ی نشریه‌های متعدد و از جمله صاحب‌ امتیاز روزنامه‌ی سرمایه بوده است که در دولت احمدی‌نژاد توقیف شد. صدها مقاله از وی در نشریه‌های دانشگاهی و مطبوعات کثیرالانتشار منتشر شده است.

برخی از مهم‌ترین فعالیت‌های اجرایی حسین عبده تبریزی به شرح زیر است:

رئیس هیأت‌مدیره‌ی شركت خدمات پژوهش و مشاوره‌ی مالی تابان‌خرد (امروز-۱۳۸۵)

عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار (۱۳۹۷-۱۳۹۲)

رئیس هیأت مدیره‌ی لیزینگ بانک اقتصاد نوین (۱۳۸۹-۱۳۸۵)

رئیس هیأت مدیره‌ی کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران (۱۳۸۹-۱۳۸۶)

مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه‌ی نوین (۱۳۸۹-۱۳۸۷)

مديرعامل شركت تأمین سرمایه‌ی اقتصاد نوین (۱۳۸۷-۱۳۸۵)

دبير كل مؤسسه‌ی توسعه‌ی صنعت سرمايه‌گذاري ايران (۱۳۸۷-۱۳۸۵)

دبیر کل بورس اوراق بهادار تهران (۱۳۸۴-۱۳۸۲)

رئیس هیأت ‌مدیره‌ی بانک اقتصاد نوین (۱۳۸۲-۱۳۸۰)

رئيس هيأت‌‌مديره و مديرعامل شركت سرمايه‌گذاري ساختمان ايران (۱۳۸۰-۱۳۷۶)

خدمات عمومی

به عنوان فعال بخش خصوصی و استاد مالی، دکتر عبده به‌ویژه در سه دهه‌ی اخیر در حوزه‌ی خدمات عمومی به شکل داوطلبانه فعال بوده است. در حوزه‌ی خصوصی‌سازی، کارایی بازار بدهی و قانون بازار سرمایه به‌ وزرای امور اقتصادی و دارایی؛ در حوزه‌ی بازار رهن، سیاست‌گذاری زمین و صندوق‌های مستغلات به وزرای راه و شهرسازی؛ و در طیف گسترده‌ای از نهادهای پولی و مالی در حوزه‌های مختلف مالی به بانک مرکزی، بانک‌ها، بیمه‌ها، بازنشستگی‌ها، خیریه‌ها و دیگر نهادهای مالی مشورت داده است. این خدمات همچون تدریس وی در دهه‌ها‌ی گذشته افتخاری بوده است. دکتر عبده طی این سال‌ها به طور افتخاری عضو هیأت امنای دو مؤسسه‌ی آموزشی؛ عضو هیأت تنظیم بازار برق؛ عضو هیأت علمی ده‌ها کنفرانس و سمینار؛ داور، سردبیر یا عضو هیأت تحریریه‌ی چندین نشریه علمی، مجله و روزنامه؛ داور یا عضو هیأت علمی رویدادها و جشنواره‌های علمی مختلف بوده است.